Roślina gojnik (sideritis scardica) występuję w naturze w regionie Bałkanów, Turcji, Morza Śródziemnego oraz półwyspu Iberyskiego. Ten endemiczny gatunek znany jest i ceniony od wieków ze względu na swoje lecznicze właściwości a także walory smakowe.
Naturalnym środowiskiem gojnika są dziewicze tereny górskie powyżej 1000m n.p.m. tam gdzie spotkać można jeszcze rzadkie zioła z dala od ludzkiej cywilizacji i zanieczyszczeń. W każdym regionie Gojnik doczekał się różnych nazw i tak np jest to: herbata górska (mountain tea), herbata pasterza (Shepherd’s Tea), ponieważ greccy pasterze używali jej do robienia naparów podczas wypasu owiec wysoko w górach. Z kolei na Krecie wspólną nazwą dla wywaru z gojnika jest nazwa “malotira” (μαλοτήρα – czytaj mah–loh–TEER–rah). Nazwa ta wywodzi się z włoskiego: “mal” oznacza dolegliwość, choroby, podczas gdy “tirare” oznacza ciągnąć, wyciągać. Jak można się domyśleć Malotira “wyciąga chorobę”.
W innej części Grecji będzie to “Herbata Olimpijska” i “Herbata Parnasowa”– odzwierciedlając nazwę góry, gdzie rośnie.
Inne nazwy to Ironwort czy Bułgarska Viagra ze względu na jej legendarne właściwości:) W Polsce powszechnie stosowana nazwa to Gojnik chociaż często spotkać się można z określeniem herbata górska czy też szałwia libańska. Wszystkie te nazwy dotyczą jedego gatunku Sideritis Scardica.
A skąd nazwa Sideritis?
Nazwa Sideritis czyli “Ironwort” wywodzi się z greckiego określenia słowa żelazo – σίδηρος (SEE-thee-ros) ponieważ Gojnik uznano za niezwykle pomocny środek na tzw. “rany z broni z żelaza” czyli rany odnoszone podczas wielu wojen w czasach starożytnych.
Wybiny grecki lekarz, botanik i farmakolog Pedanios Dioskurydes żyjący w czasach cesarza Nerona doradzał picie naparu z gojnika żołnierzom powracającym z wojen jako remedium odmładzające, pozwalające na szybszą regenerację sił.
W następnym poście postaram się opisać wszystkie właściwości tej herbaty.